UNMO
(United Nations Military Observers)

Politieke aanleiding
Tito
Joegoslavië was sinds 1945 een federatie van zes deelrepublieken. Van eenheid was geen sprake. Het land was een etnische lappendeken. President Josip Tito was de enige bindende factor.


Burgeroorlog
Na Tito’s dood in 1980 zette de desintegratie in. Het einde van de Koude Oorlog versnelde dit proces. Servië bepleitte een Groot-Servië ten koste van niet-Servische groepen. Begin jaren negentig brak een burgeroorlog uit.

De United Nations Protection Force werd opgericht in een poging die oorlog in te dammen. UNPROFOR had een militaire, een civiele en een politiecomponent. Het zwaartepunt van de militaire component lag aanvankelijk in Kroatië, maar verschoof medio 1992 naar Bosnië-Herzegovina.
Daar woedde de strijd het hevigst en maakten vooral Bosnische Serviërs zich schuldig aan etnische zuiveringen. UNPROFOR kon weinig uitrichten. Wel stelde de VN-Veiligheidsraad safe area’s in voor getroffen bevolkingsgroepen, waaronder Srebrenica.


Nederlandse bijdrage
De Nederlandse regering zette fors in op UNPROFOR. Een verbindingsbataljon verzorgde de communicatie. Een Nederlands-Belgisch transportbataljon ondersteunde militaire en humanitaire operaties. Lucht- en zeemacht leverden eveneens een belangrijke bijdrage.

Gezichtsbepalend was evenwel de inzet van Dutchbat, een versterkt infanteriebataljon dat onder meer Srebrenica moest beschermen. Die operatie eindigde dramatisch toen Bosnisch Servische troepen in juli 1995 deze safe area overliepen en circa 8.000 Bosnische moslims vermoordden.

Periode:
10 maart 1992  tot  20 december 1995

Uitgezonden militairen:
9753

Taakstelling LO&Sportpersoneel:
Buiten de reguliere Nederlandse Eenheden werden ook op roulatie basis vele officieren uitgezonden als ongewapende waarnemer voor de VN. Zij stonden dan ook niet onder Nederlands bevel maar onder bevel van de VN; dit waren de zogenaamde UNMO's (United Nations Military Observers).

Jan van den Dool: "Tevens onderzoeken van de inslagen na een bombardement om o.a. de slachtoffers en de schade te verifieren, te onderzoeken wat voor projectielen het waren en waar de projectielen vandaan kwamen. Met name in Brcko, bij mijn eerste UNMO-team moesten we dit regelmatig doen. Ook gingen we op patrouille in Srebrenica met Dutchbat."

Nadere informatie:
- Veteranen-Instituut:
- Lijst van Gevallenen:
- Defensie:
- VPRO uitzending: